Amed’in Sur ilçesinde 2015 yılı sonlarında başlayan katliamlar, yerini 25 Mart 2016 da alınan ‘Acele Kamulaştırma Yasası’ kararı ile tarihi 9000 yıl öncesine dayanan bu kadim şehrin devlet eliyle yıkımı ve talanına bırakmıştı. Sûr’un Alipaşa ve Lalebey mahallelerinde yoğunlaşan yıkım, içinden geçtiğimiz süreçte halkın zorla evlerinden çıkarılması zorbalığı ile sürüyor.
Rıfat Güven’in, halkların, tarih boyunca bir arada yaşadığı Sur’da, devletin gerçekleştirdiği yıkıma dair yazdığı Kürtçe yazıyı paylaşıyoruz.
SÛR TENÊ SÛR NÎNE NEÇARESERÎYA DEWLETÊ YE
Dîrokek mezin ji di navbera pevçûn û berxwedan hatiye nivîsandin. Diroka Sûrê kevne, qasê kevirek li nav Mezopotomya yê da. Di nav Sûrê da gelek xelk dijîn ji hezar salan heta niha. 25 tax heye li Sûrê.Şeş taxên Sûrê da derketina derve hat qedexe kirin. Eriş di meha gulanê da destpekir li aliyê dewleta T.C.
Erişa dewlet li serî da li nav taxên Alipaşa û Lalebey da destpekir.
Her dorê taxên Sûrê hatin girtin, her xanîyên hat hilweşandin, têrê nekir kanîyên û ceyranên wan girtin ji bo berxwedana gel bişkînin û bila gelê Sûr derkevin ji mal û xanîyên xwe. Mîna şewitandina hezar heb gundên gelê Kurdîstanê, wî demê da jî xelkê ji gund û xanîyên xweyên şewitî bi zordarî derketibûn hatibûn Sûrê lê belê dîsa xwe ji dewlet û polêsên kujer neqetandin. Dewlet bi çek û tank re vîna gel nikarûba bişkenda ji ber ku di 25 Adar 2016 de biryarêk stand tirkî bi navê “Acele kamulaştırma yasası” re ji wî demê heta anha zordarîya xwe berdewam dike. Peşî ji mizgefta anons dikirin ji ber ku xelkê Sûrê derkeve ji xanîyên xwe têrê dewlet nekir vî carê jî kanî û ceyranên wan jêkirin lêma dîsa pekê dewletê nehat vî carê ji bixwe bi kıncê dozer û bi dengê polês re hatin peşî xanî û malên wan gotin ku ‘derkevin’.
Ax hatibû dagir kirin, mîrov hatibû kuştin, gund hatibû şewitandin, xanî hatibû hılweşandin, Lê belê dîsa terê nekir.
Dîroka hemû dewletan bi xwîn hatibû nivîsandin wekî dewleta li ser vî axê. Tahir Elçi hatibû kuştin peşîya Sûrê. Lingê wî direj bibû peşîya Sûrê. Niha jî dikujin kurda ermenîya elevîya zaroka jina pêşiya Sûrê. Dema ku nikara bikuje xanîyên wan dihilwişîne, ne ji bo biafirînin xanîyên nû ji bo bihilweşînin vîna wan.
Lêwma em zanin ku Sûr ne tenê Sûre û em rind zanin ku dewlet ne tenê dewlete. Polêse dewlet, tankê dewlet, dem dem bêşe, dem dem dozerê, hinek cara mezrebeye û hinek cara bişaftine hinek cara kapîtalîzme û hinek cara veguhestina bajarvanî ye lê belê em zanin jî Sûr ne tenê Sûrê.
Sûr vîne û em zanin ku vîna gelên bindest bi top û tanka bi dozer û mezrebe re naşikev.