Mevcut araştırmalar insanların hatırladıkları ilk anıların 3 ila 3,5 yaşlarına dair olabileceğini gösteriyor. Bununla birlikte City Üniversitesi, Londra Üniversitesi, Bradford Üniversitesi ve Nottingham Trent Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada araştırmacılar 6641 katılımcının %38,6’sının ilk anılarının 2 yaşından önce olduğunu buldular. Hatta 839 katılımcı hatırladıkları ilk anıların 1 yaşından öncesine ait olduğunu iddia etti. Bu durum özellikle orta yaşlı ve yaşlı katılımcılar arasında yaygındı.
Katılımcıların hatırladıkları ilk anıları araştırmak için araştırmacılar katılımcılardan ilk anılarını yaşlarıyla birlikte detaylandırmalarını istediler. Katılımcılara, anlatacakları anının hatırladıklarına kesinlikle emin oldukları bir anı olması gerektiği söylendi. Bu anının bir aile fotoğrafı veya aile öyküsü olmaması, ya da doğrudan deneyimlenmemiş bir kaynaktan köken almaması gerekiyordu.
Bu anıların büyük çoğunluğu 2 yaş ya da daha öncesine dayandığı için; araştırmacılar bu kurmaca anıların çocukluk dönemindeki aile ilişkileri ve hüzün duygusu gibi önceki deneyimlerin hatırlanan parçalarına ait olduğunu öne sürüyorlar. Ayrıca katılımcıların bebeklik ve çocukluk dönemine ait bazı gerçeklerin ve bilgilerin aile fotoğraflarından ve aile sohbetlerinden türetilebileceğini söylüyorlar.
Araştırmacılara göre katılımcıların ilk anılarını hatırlarken akıllarında oluşan tasvir, gerçek anılar yerine katılımcıların çocukluk dönemlerindeki bazı gerçeklikler ve bilgilerin hatırlanan parçalarının zihinsel temsili.
Bu tarz zihinsel temsiller akla geldiklerinde “hatırlanabilir şekilde” deneyimlenir ve birey için belirli bir zamana kuvvetlice bağlanmış içeriklere sahip “anılar” olarak kalır.
Kurmaca ilk anıların özellikle orta yaşlı ve yaşlı katılımcılarda daha yaygın olduğu ve bu yaş gruplarındaki yaklaşık her 10 kişiden 4’ünün bebeklik dönemine ait kurmaca anılarıolduğu görüldü. Çalışma Psychological Science dergisinde yayınlandı.
Bradford Üniversitesi‘nden makalenin baş yazarı Shazia Akhtar şöyle söylüyor:
“Kişinin kurmaca ve gerçeklikle bağdaşmayan ilk anıları hatırlarken aklında oluşturduğu imge, küçük yaşta yaşanan bazı deneyimlerin hatırlanan parçalarını ve kendi bebeklik ve çocukluk dönemleriyle ilgili bazı gerçekleri veya bilgileri içeren epizodik bellek benzerizihinsel temsilleridir.”
“Ek olarak, daha fazla detay bilinçsiz bir şekilde eklenmiş ya da çıkarılmış olabilir. Örneğin bir beşikte ayakta duran ve altında bez bağlı bir bebek tasviri olsun. Bu tür epizodik bellek benzeri zihinsel temsiller akla geldikleri zaman hatırlanabilir bir şekilde deneyimlenirler ve birey için özellikle bebeklik dönemine işaret eden anılar olurlar.”
Londra Üniversitesi‘nden makalenin ortak yazarı Profesör Martin Conway şöyle diyor:
“…Katılımcılardan gelen cevaplara baktığımızda ilk anıların büyük çoğunluğunun bebeklik dönemiyle yakından ilişkili olduğunu ve tipik örneğin bebek arabasına dayalı bir anıolduğunu farkettik. Bu kişi için bu tür bir bellek, birinin ona ‘Annenin büyük yeşil bir bebek arabası vardı’ gibi bir şey söylemesinin sonucu olabilir. Daha sonra kişi, bu arabanın nasıl göründüğünü hayal eder. Zaman geçtikçe bu parçalar bir araya toplanarak anı halini alır ve çoğu zaman kişi bu anıların üstüne yeni legolar eklemeye başlar.”
“En önemlisi ise, bu anıları hatırlayan kişi bunların kurgusal olduğunu bilmez. Aslında insanlara, hatırladıkları bu anılarının yanlış olduğu söylendiğinde çoğu zaman buna inanmazlar. Bunun sebebi kısmen bir şeyleri hatırlamamıza izin veren sistemlerin çok karmaşık olmasından kaynaklanıyor. Oysa biz insanlar ancak beş ya da altı yaşına gelince, beynin gelişmesi ve olgunlaşan dünya anlayışımız sayesinde yetişkin gibi hatıralar oluşturabiliyoruz.”
Kaynak: Nöroblog-Oğuzhan Acet