Trio Mara; bundan 4 yıl önce 2011 yılında Almanya’da sürgünde yaşayan 3 kadın tarafından yaratıldı. Kadınlar tarafından söylenen, kadını anlatan; geleneksel şarkıları keman ve piyano eşliğince Kürtçe, Ermenice, Arapça, Türkçe ve Azerice söyleyerek batı müziğine harmanlıyorlar.
Ermeni katliamı sırasında, Serhad bölgesinden Ermenistan’a sürülen, Ezidi Kürtlerinden, kemani Nurê Dilovanî ve piyanist Nazê Îsxan kuzenleri grubun kurucularından. Ermenistan’a sürüldükten sonra Rusya’da, sonrasındaysa Almanya’da yaşamlarını sürdürdüler.
Sakîna Tenya ise müzikle iç içe, Alevi bir ailede büyüdü. Yaşamının bir döneminde Kürt Özgürlük Mücadelesinde aktif rol aldı. 2006 yılında müziğe yoğunlaştı ve yine 2006 yılında çekilen, yaşadığımız topraklardaki kadın mücadelesinde önemli bir etkisi olan Bêrîtan’ın yaşam öyküsünün anlatıldığı Bêrîtan filminin müziklerini yaptı.
Grubun ismi, Kürtçe “bizden” anlamına Arapça’da ise “kadın” anlamına gelen “mara”dan geliyor. Ermenice ve Kirmanckî kökeninde ise “ana” kelimesi yatıyor. Grup üyeleri grubun ismini seçerken etnik kimliklerinden dolayı Kürtçe olmasına, kadın olmalarından dolayı da kadınların ezilmesine ve kadın mücadelesine vurgu yapmak için dişil bir anlama gelmesine özen gösterdiklerini belirtiyorlar. Bu noktada ise “mara” değerli bir tercih oluyor.
Trio Mara’yı anlatırken; farklı kültürleri ve yaşamları harmanladıklarına dikkat çekiyorlar. İlk albümlerinin adını da; kültürler arasında köprü oluşturmalarına ve bir kapı açmalarına ithafen Türkçede “kapı” anlamına gelen “Derî” koyuyorlar.
Albümün adının “kapı” olmasının bir diğer önemli noktası da; kadın dengbejler. Yaşamdaki coşkuları, sevinçleri, acıları, öfkeleri ezgilerle anlatan dengbej kültürü; erkek egemenliğinin yayılması ile birlikte kadınları da kapalı kapılar arkasında bırakmıştır diyorlar. Ve Trio Mara ile birlikte bu kültürün devamlılığını sağladıklarını, bu kapalı kapıları ortadan kaldırdıklarına inanıyorlar.
Derî albümünde toplamda 11 şarkı bulunuyor, ancak bu şarkılardan 4 tanesi beste, 7 tanesi ise kadınlar tarafından söylenen veya kadını anlatan anonim halk ezgilerinden oluşuyor.
Trio Mara, sadece adıyla değil, ezgileriyle de kadının toplumsal ezilmişliğine dikkat çekmeyi, kadınların ezilmişliğinin ve isyanının sesini kulaklara ulaştırmayı; kadınların mücadelesine müzikal bir dayanışma sunmayı hedefliyor.
Devrim Varol
Meydan Gazetesi Sayı 25, Mart 2015