İnsanlığın “Cehennem”i

Sayı 38, Nisan 2017

Küresel çapta yaşanan katliamlar ve savaşlar sürer, insanlık günden güne maruz kaldığı yıkımların etkisiyle tükenirken; bu etki yaşamın farklı alanlarında resmedilmeye, anlatılmaya, tartışılmaya çalışılıyor. Ancak bugün hapsedilmek istendiğimiz “anlamsızlığın” kendisi de tüm bu alanlarda yeniden karşımıza çıkıyor. Jake ve Dinos Chapman kardeşlerin bizlere göstermek istediği “Anlamsızlık Aleminde” de, geçtiğimiz şubat ayından bu yana, işte bu yıkımlar sergileniyor.

Chapman kardeşlerin yaratıcısı olduğu “Anlamsızlık Aleminde” sergisinde, gerçeküstü ve bir o kadar da vahşet dolu olan “bugünün anlamsızlığı” anlatılıyor. Serginin bölümlerinden biri olan “Cehennem”e ait ilk yapıt Londra’daki bir sanat deposunda kül olduktan sonra, yeniden tamamlandığı 2000 yılından bu yana tartışmaları da beraberinde getirmiş; sergi kimi zaman “şiddetin sıradanlaştırılmasına yol açtığı” sebebiyle eleştirilen odağında olmuştu. Ancak Chapman kardeşlere göre ise yaptıkları yalnızca, zaten içinde bulunduğumuz cehennemi tasvir etmekti…

Cehennem sergisi beş santimetre uzunluğunda ve toplam 30 binden fazla insan figüründen oluşuyor; yaşadığımız yüzyılın felaketine dair tarihsel, dini ve mitsel anlatılarla karşımıza çıkıyor. Dev camekanlar içerisinde yer alan on binlerce figür “bir cehennemi hayal etme”nin ötesinde, içinde yaşadığımız cehennemi tüm çıplaklığıyla yansıtıyor. Birbirine işkence eden Nazi askerleri, McDonalds’ın sembolü olan Ronald McDonald’ın çarmıha gerilmiş figürleri gibi sosyal ve politik tarihe ilişkin imgeler sergide karşımıza çıkıyor. Cehennem‘de, bugün hedefinde olduğumuz faşizmi de, kapitalizmi de, tarih boyunca karşımıza çıkan kıyımları ve talanları da görme imkanı buluyoruz. Yüzyıllar boyunca yaratılan yıkımlar ve katliamlar “Cehennem”deki minyatür figürlerle anlatılırken gerçeküstüymüş gibi bir izlenim yaratsa da aslında söz konusu olan şiddeti tüm olağanlığıyla bizlere gösteriyor.

Jake ve Dinos Chapman kardeşlerin 7 Mayıs’a kadar sürecek olan sergisinde Goya’nın eserlerinden yola çıkarak oluşturulan ve özellikle İber Yarımadası’nda yaşanan savaşın yarattığı yıkımlara dair çalışmaları bulmak da mümkün.

Meydan Gazetesi Sayı 38, Nisan 2017

Paylaşın