Kara Tahta’da “Geçmişten Günümüze Devlet Anlayışları: Platon” Aktarımı Yapıldı

“Geçmişten Günümüze Devlet Anlayışları: Platon” aktarımı #26 Atölye’de gerçekleştirildi. Yaşadığımız topraklarda ve tüm dünyada katliam, asimilasyon ve soykırım demek olan devlet organizasyonunun günümüzde de artan oranda kutsal görülmesinin nedenleri “geçmişten günümüze devlet anlayışları” aktarımlarında siyaset felsefesi çerçevesinde sorgulanıyor. Aktarımların ilki, batı felsefesinin temeli sayılan ve sistemli bir felsefe anlayışı sunan Platon’un felsefe anlayışı ve ideal devlet düzeni hakkında gerçekleştirildi. Platon’un siyaset üzerine düşüncelerinde öğretmeni Sokrates’in Atina’nın halk meclisi tarafından cezalandırılması etkili oldu. Demokrasiye eleştirilerini en sert şekilde dile getiren Platon, bunun yerine idealar dünyasını, iyilik idesini, adalet formunu ve gerçeğin bilgisini bilebilecek olan filozofların toplumu yönetmesi gerektiği üzerine durmuştu. İdeal toplum düzeninin özellikleriyle ideal insan ruhu ve erdemlerinin aynı öze sahip oldukları görüşünü dile getiren Platon, ideal siyasi toplumun ideal insanın erdemlerinden olan bilge, yiğit, ölçülü ve adil olması gerektiğini belirtmiştir. Tolumdaki sınıfları yöneticiler, koruyucular ve üreticiler olarak belirleyen Platon, her sınıfın kendi işlevini yerine getirmesi ve diğer sınıfın işlerine karışmaması olarak tanımladığı adaleti genel erdemlilik durumu olarak tanımlanıştır. Adaletin yani dengenin sağlanamadığı bozulmuş siyasi toplum düzenleri/ devletlerinin de tanımlanmasıyla aktarımının son bölümüne geçildi. Platon’un tiranlığa dönüşebilecek demokrasiyi genel erdemlilik hali yani adalet kavramıyla kurduğu sistemli bir ideal toplum düzeniyle birlikte eleştirmesi ve onun oluşturduğu bu sisteme yapılan organizmacı ve paternalist anlayış yorumlarıyla birlikte siyaset felsefesindeki etkisi dinleyicilerin de katılımıyla yorumlandı. Bir sonraki aktarımda Platon’un öğrencisi Aristoteles’in Platon’un kimi düşüncelerinin devamcısı olsa da onu önemli noktalarda eleştirdiği bilgisi ve gelecek ayki aktarım hakkında kısaca bilgi verilmesiyle aktarım sona erdi.