2018’e Girerken: Geçtiğimiz Yıl Neler Yaşadık?

OCAK

  • 2017’nin ilk saatlerinde cihatçı terör çetesi IŞİD, İstanbul Ortaköy’de bir katliam gerçekleştirdi. Abdülkadir Masharipov adlı Özbekistanlı IŞİD üyesi, ünlü gece kulübü Reina’ya girerek, içeride yüzlerce kişinin bulunduğu sırada ateş açtı ve 39 kişiyi katletti. Katliamın bu ay görülen davasında mahkeme 7 sanığı tahliye etti.

 

İstanbul’da gerçekleştirdiği bu “sansasyonel” katliamla  2017 yılına giren IŞİD, yıl biterken ise Irak ve Suriye’deki toprak hakimiyetini büyük ölçüde kaybetti. Ancak cihatçı terör çetesinin Mısır’dan Pakistan ve Afganistan’a, oradan da Filipinler’e uzanan hatta yeni alanlar kazanmaya çalıştığı gözlendi. Bu bölgelerde Şii ve Sufi Müslümanlara saldırılar düzenleyen IŞİD, Mayıs-Ekim ayları arasında da Filipinler’in Marawi kentini ele geçirdi. Çete ayrıca, Stokholm,Paris, Barcelona ve New York’ta gerçekleştirdiği tekil saldırılarla küresel etkisini sürdürme mesajı verdi.

  • 15 Temmuz şaibesi sonrası ilan edilen OHAL ile birlikte çıkarılan KHK’ler 2017 Ocak ayında da toplum üzerindeki baskısını hissettirmeye devam etti. Ocak ayının 6’sında ve 23’ünde çıkarılan toplam 7 KHK ile 83 dernek kapatıldı, kamudan da 367 kişi ihraç edildi.

 

  • 2017 yılının Ocak ayının bir diğer önemli gelişmesi ise 16 Nisan’da yapılacak olan Anayasa Değişikliği Referandumu için hazırlık niteliğindeydi. 18 Maddelik Partili Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırılan -yaygın bilinen ismiyle Başkanlık Sistemi-  Anayasa değişikliği maddesi, AKP ve MHP’nin 339 oyuyla kabul edildi.

ŞUBAT

  • OHAL KHK’leri Şubat ayında da, devletin bir baskı aracı olarak çıkarılmaya devam ederken, bu kez hedefte ağırlıkla Barış Akademisyenleri vardı. Toplam 4464 kişinin kamudan ihraç edildiği 9 Şubat KHK’si ile 330 akademisyenin görevine son verildi.

  • 17 Şubat’ta  Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın e-postalarının sızdırılması  iddiasıyla Almanya’nın Die Welt gazetesinin Türkiye temsilcisi Deniz Yücel gözaltına alınarak tutuklandı. Deniz Yücel’den sonra Alman pasaportlu 8 kişi daha Türkiye’de tutuklanarak, TC- Almanya devletleri arasında yıl boyu, farklı başlıkları da içeren gerginlikler sürdü. 2017’nin sonlarında ise iki devlet arasında açılan “diyalog kanalları” sonucu, 15 Temmuz sonrası tutuklanan Almanlardan bazıları serbest bırakıldı.
  • TC  devletinin, 2016 Ağustos ayında Suriye’de Cerablus bölgesinden müttefiki cihatçı çetelerle başlattığı Fırat Kalkanı işgalinde, Kasım ayında başlattığı ve ağır kayıplar verdiği El Bab operasyonu 24 Şubat’ta bitirildi. Ancak El Bab’ın işgali sonrası TSK’nin YPG  denetimindeki, doğuda Menbiç, batıda ise Tel Rıfat bölgelerine yönelik tehditleri devam etti.

MART

  • Mart ayında,16 Nisan Referandumu için, milliyetçiliği yükselterek iç politikaya oy tahvil etme amacı taşıdığı açık olan “Hollanda Krizi” yaşandı. 11 Mart’ta Referandum kampanyası kapsamında yapacağı toplantı için Hollanda’ya gitmek isteyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun önce toplantısı iptal edildi ardından uçuş izni verilmedi. Benzer şekilde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın katılacağı program da iptal edildi. Ancak Kaya, Hollanda’ya gitmekte ısrar etti, kara yoluyla gittiği Hollanda’dan, kolluk güçlerince sınır dışı edildi. TC  devleti yetkilileri tarafından Hollanda, “Nazi” suçlamalarına muhatap olurken, sokakta ise, 15 Temmuz’da mobilize edilen çeteler tarafından “portakal bıçaklamak” gibi“tepkiler” gösterildi.

 

  • 8 Mart Dünya Kadınlar günü eylemleri kapsamında her yıl düzenlenen gece yürüyüşüne Taksim’de binlerce kadın katıldı. Yine 8 Mart eylemleri dahilinde Bakırköy Özgürlük Meydanı’nda kadın örgütleri tarafından miting gerçekleştirildi.

  • OHAL KHK’si ile atıldıkları işlerine geri dönmek için 9 Kasım 2016’da Yüksel Caddesi’ndeki direnişlerini sürdüren Nuriye Gülmen ve Semih Özakça, 9 Mart’ta açlık eylemine başladı.

 

  • 29 Mart’ta ise, Türkiye’yı dış politikada zor durumda bırakma potansiyeli taşıyan önemli bir gelişme yaşandı. ABD’de gözaltına alınan Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla tutuklandı. Atilla, aynı soruşturma kapsamında, İran’a karşı ABD yaptırımlarını delmek ile suçlanan Rıza Sarraf’ın tutulduğu hapishaneye gönderildi.

NİSAN

  • 6. yılını geride bırakıp, 7.yılına giren Suriye Savaşı’nda 4 Nisan günü, İdlib’in güneyinde cihatçı çetelerin kontrolündeki Han Şeyhun’a yönelik, 100’e yakın sivilin yaşamını yitirdiği “şaibeli” bir kimyasal saldırı gerçekleştirildi. Saldırı sonrası ABD, Doğu Akdeniz’deki savaş gemisinden Suriye ordusunun Şayrat Hava Üssü’nü  Tomahawk füzeleriyle vurdu. Ocak ayında yemin ederek göreve başlayan ABD Başkanı Donald Trump’ın talimatıyla gerçekleştirilen Şayrat Operasyonu, Suriye Savaşı boyunca ABD’nin Suriye’ye yönelik – “üstlendiği”-ilk  saldırısıydı.

 

  • 16 Nisan’da, Türkiye’de rejim değişikliği tartışmalarına neden olan Anayasa Değişikliği Referandumu gerçekleştirildi. Amed’de başkasının yerine oy kullanan bir AKP’liyi engellemek isteyen iki kişinin katledildiği 16 Nisan Referandumuna, YSK’nin mühürsüz oy pusulalarının kabul edileceği açıklamasıyla, şaibeli 2.5 milyon oyun söz konusu olduğu hile damgasını vurdu. Hileli referandum sonrası devletin adaletsizliklerine karşı, OHAL’e rağmen binlerce kişi sokaklara çıkarak eylem yaptı.

  • OHAL KHK’leri ise Nisan ayında da çıkarılmaya devam etti. 29 Nisan’da çıkarılan KHK ile, OHAL  ile ilgisi olmadığı açık,  “Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, arkadaş bulma amacıyla kişilerin tanıştırıldığı ve/veya buluşturulduğu türden programlara yer verilemez” maddesi dikkat çekti. Çıkarılan diğer KHK’lerde de OHAL’le ilgisi olmayan, “kış lastiğinin zorunlu tutulması”,“taşeron çalışma düzenlemesi” gibi maddeler yer alıyordu.

 

  • Dünyanın en büyük internet ansiklopedisi Vikipedia, 29 Nisan’da TC  devletini ”IŞİD ile aynı zeminde gösteren yayınlar” bahanesiyle erişime engellendi.

MAYIS

  • 1886’da anarşist işçilerin “günde 8 saat çalışma” için başlattığı mücadele sonrası her yıl ezilenlerin patronlara karşı isyanını haykırdığı gün olan 1 Mayıs’ta Taksim Meydanı devlet tarafından yine kapatıldı. Devrimci örgütler, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yasağa karşı koyarak, sokağa çıktı. Zincirlikuyu’dan ve Taksim’e çıkan yollardan yapılmak istenen yürüyüşlere polis saldırdı. İstanbul genelinde 1 Mayıs günü polis saldırıları sonucu 165 kişi gözaltına alındı.

 

  • 4 Mayıs’ta, Rusya-TC-İran ittifakının sürdürdüğü Astana Görüşmeleri kapsamında Suriye’de, kalıcı ateşkese hazırlık niteliğindeki “gerilimi azaltma bölgeleri” kuruldu. 10 Mayıs’ta ise SDG/YPG Rakka’nın batısındaki Tabka kentini IŞİD  işgalinden kurtararak uzun zamandır gündemdeki “Rakka Operasyonu” öncesi son adımları attı.
  •  Antalya’nın Finike ilçesinde Aysin ve Ali Ulvi Büyüknohutçu çifti katledildi. Bölgedeki taş ocağı şirketlerine karşı verdikleri yaşam mücadelesiyle bilinen Büyüknohutçu çiftinin katledilmesi şüpheleri Finike’de maden arama ve taş ocağı başta olmak üzere talan projeleri geliştiren şirketlere çevirdi. Cinayet sonrası yakalanan ve Büyüknohutçu çiftini para için katlettiği ortaya çıkan katil Ali Yamuç, itiraflarda bulunması beklenen mahkemesinden kısa bir süre önce hapiste “intihar etti.

 

  • 23 Mayıs’ta, açlık eylemlerinin 76. günündeki Nuriye Gülmen ve Semih Özakça evlerine gece yarısı yapılan polis baskını ile gözaltına alındı. Emniyet Müdürlüğünde yapılan sorgulamalarının ardından Mahkemeye sevk edilen Nuriye ve Semih, aynı gün tutuklanarak Sincan Hapishanesi’ne götürüldü.

HAZİRAN

  • MİT tırları davasından yargılanan CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’na 25 yıl hapis cezası verildi. Bu karar sonrası CHP Genel Başkanı Ankara’dan İstanbul’a ‘Adalet Yürüyüşü’ne başladı. Çeşitli muhalif çevrelerin destek verdiği Adalet Yürüyüşü, 9 Temmuz’da Maltepe’de düzenlenen mitingle sona erdi.

 

  • Haziran ayında, iki Körfez devleti Suudi Arabistan ile Katar arasında başlayan, daha sonra Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen (Mansur el Hadi hükümeti) ve Mısır’ın da Suudiler lehine dahil olduğu kriz yaşanmaya başladı. Krizin ana nedenleri arasında Suudi Arabistan ve diğer Arap devletlerinin Katar’ın İran ile bağlantıları, bu devletler tarafından “terörist örgüt” sayılan Müslüman Kardeşler-Katar ilişkileri yer alıyordu.

 

  • 6 Haziran’da Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Rakka kent merkezinin IŞİD’den alınması operasyonunun başladığını ilan etti. Operasyon, Ekim ayı sonlarına doğru cihatçı terör çetesinin Rakka’dan tamamen çıkarılması ile bitti.

TEMMUZ

  • 5 Temmuz’da  İstanbul Büyükada’da eğitim toplantısı sırasında 10 insan hakları çalışanı gözaltına alınarak tutuklandı. Gözaltına alınanlar arasında Alman pasaportlu kişilerin de bulunması, TC-Almanya arasındaki gerilimi bir kez daha gündeme getirdi. Gerilim nedeniyle, Alman şirketlerinin Türkiye’deki yatırımlarını durdurma hamlesine karşı Türkiye, ekonomik kriz endişesiyle iki noktada geri adım attı. Bunları ilki, Almanya İçişleri Bakanlığı sözcüsünün, Türkiye’nin, teröre destek verdiğinden şüphelendiği yaklaşık 700 Alman şirketinden oluşan listeyi geri çektiği açıklamasıydı. Diğeri ise Başbakan Binali Yıldırım’ın Alman şirketlerinin temsilcilerin toplayarak yaptığı “Sizi Alman şirketi olarak değil, Türk şirketi olarak görüyoruz.” açıklamasıydı.

 

  • Temmuz ayında, Suriye Savaşı’da yaşanan önemli bir gelişme de, Ekim ayında Efrin’e saldırı amaçlı “intikal” edilen İdlip’teydi. Cihatçı çeteler arasında yaşanan iç savaşta El Kaide kökenli Heyet Tahrir -eş Şam, TC’nin savaştaki müttefiklerinden Ahrar -uş Şam’ı yenilgiye uğrattı. Böylece El Kaide kökenli çete TC’nin Antakya’da “sınır komşusu” oldu.

AĞUSTOS

  • 25 Ağustos’ta çıkarılan KHK ile, üç dernek, iki gazete ile DİHABER  kapatıldı. Aynı gün çıkarılan bir başka KHK  ile de Başbakan’ın bazı yetkileri Cumhurbaşkanı’na devredildi. Bu KHK ile ayrıca, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Başbakan’dan alınarak Cumhurbaşkanı’na bağlandı. Devletin işleyişindeki değişiklikleri öngören 694  sayılı KHK, Cumhurbaşkanı lehine yaptığı  yapısal düzenlemelerle dikkat çekti.

 

  • Açlık eylemleri 150’li günleri aşan Nuriye ve Semih devleti korkutmaya devam etti. İçişleri Bakanlığı’nın, haklarında herhangi bir mahkeme kararı olmamasına karşın Nuriye ve Semih’i “örgüt üyesi” olarak gösterdiği kitapçığı bastırmasının ardından,  isimlerini kullananlara karşı, Türkiye’nin dört bir yanında polis saldırları başladı. Buna karşı başlatılan #YaşaNuse kampanyası çerçevesinde Türkiye’nin dört bir yanına Nuriye ve Semih yazılamaları yapıldı.

 

EYLÜL

  • HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Aysel Tuğluk’un annesi Hatun Tuğluk’un cenaze törenine faşist saldırı düzenlendi. Saldırının ardından Hatun Tuğluk’un cenazesi mezardan çıkarılarak Dersim’e  götürüldü. Faşist saldırı sonrası, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, gözaltına alınan saldırganlarla karakolda “hatıra fotoğrafları” yayınlandı.

  • İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş 13 yıldır aralıksız sürdürdüğü görevinden istifa etti(rildi). Benzer şekilde 23 yıldır görevde olan Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek’in de aralarında bulunduğu belediye başkanlarına ileriki süreçte görevden el çektirilerek, Erdoğan’ın daha önce dillendirdiği “metal yorgunluğu” çerçevesinde parti içi tasfiyeler hızlandı.

 

  • 25 Eylül’de Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından gerçekleştirilen Başur Bağımsızlık Referandumu yapıldı. %93 Oranında bağımsızlık lehine “evet” oyunun çıktığı referandum sonrası bölgede Irak Merkezi Hükümeti,İran ve TC devletlerinin direkt, ABD’nin de dolaylı dahil olduğu gerilim yaşandı. Bağdat referandumu geçersiz ilan ederken, Barzani’nin diyalog teklifi kabul edilmedi. 16 Ekim’de ise Bağdat’a bağlı askeri birlikler, Haşd -eş Şabi milisleri öncülüğünde Kerkük’ü işgal etti. Kürdistan Bölgesel Yönetimi, önce 2003, sonra ise 1991 sınırlarına kadar geri çekildi.

EKİM

  • İberya’da bulunan Katalonya Özerk Bölgesi’nde 1 Ekim’de Bağımsızlık Referandumu gerçekleştirildi. İspanyol kolluk güçlerinin oy verme işlemi sırasında gerçekleştirdiği saldırılarda 465 kişi yaralandı. Buna rağmen referandumdan %91 oranında bağımsızlığa evet oyu çıkarken, Madrid Hükümeti’nin tehditlerine karşı örgütleyicileri arasından anarşist sendika CNT’nin de olduğu, 3 Ekim’de yüksek katılımlı genel grev yapıldı.

  • 8 Ekim’de ABD Büyükelçiliği, Türkiye’den yapılan vize başvurularının süresiz olarak durdurulduğunu açıkladı. Vize Krizi olarak adlandırılan krize, ABD tarafından, konsolosluk çalışanının Gülen Cemaati’ne üye olduğu iddiasıyla tutuklanmasının neden olduğu belirtildi. Aralık ayı sonlarında kriz, TC  tarafının, ABD’nin herhangi bir diplomatik misyonunda görevli kişilere yönelik soruşturmaları, bu ülkeye bildirme güvencesi vermesi sonucu bitti.

 

  • 20 Ekim’de 5 aydır tutsak olan açlık eylemcisi Semih Özakça tahliye edildi.

KASIM

  • Suriye ordusu, 3 Kasım’da IŞİD’i Deyr -ez Zor kent merkezinden tamamen çıkardı. Böylece kent merkezine yönelik, cihatçı terör çetesinin üç yılı aşkındır sürdürdüğü abluka kırıldı.

 

  • Suudi Arabistan’da “Saray Darbesi” olarak adlandırılan ve 11 prens, bazı Vahhabi din adamları ile onlarca bakanın gözaltına alındığı operasyon yapıldı. Haziran ayındaki, “yumuşak darbe” adı verilen ve tahtın kardeşten kardeşe değil de babadan oğula değişimini öngören “saray kararnamesi” ile veliaht prens Muhammed bin Salman‘ın tahta giden yolda önü açılmıştı. 7 Kasım’daki operasyonlarla bu süreç devam ettirildi ve Salman’ın ilan ettiği “ılmlı İslam” projesine tepki gösterebilecek Vahhabi din adamları da bertaraf edildi.

 

  • Reza Zarrab Davası olarak bilinen, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarının delinmesine ilişkin duruşmalar başladı. Reza Zarrab’ın itirafçı olarak mahkemeyle işbirliğine geçmesi ile Mehmet Hakan Atilla davadaki tek tutuklu sanık olarak kaldı. TC bankalarının, eski ekonomi bakanlar Zafer Çağlayan, Egemen Bağış, şu andaki Enerji Bakanı Berat Albayrak, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan’ın da isimlerinin geçtiği davada kararın yılbaşı sonrası verilmesi ve bu karar sonrası TC  devletine ait bankalara bazı kısıtlamalar getirilmesi bekleniyor.

  • CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu,  Recep Tayyip Erdoğan’ın yakınlarının MAN Adası’nda kurulan bir şirket üzerinden para transferleri yaptığını iddia eden belgeler açıkladı.

ARALIK

  • 193 Gündür tutsak olan açlık eylemcisi Nuriye Gülmen, 1 Aralık’ta tahliye edildi. Haklarında adli kontrol kararı verilen Nuriye Gülmen ve Semih Özakça açlık eylemlerini sürdürüyor.

 

  • ABD Başkanı Donald Trump, Kudüs’ü işgalci İsrail devletinin başkenti olarak tanıyacaklarını duyurdu. Bu karar sonrası Filistin’de gerçekleştirilen eylemlerde İsrail kolluk güçlerinin saldırıları sonucu katledilenler ve yaralananlar oldu. İşgal topraklarındaki gerilim halen devam ediyor.

  • İçişleri Bakanlığı, CHP’nin Man Adası Belgeleri’ne karşı bir hamle olarak ‘rüşvet ve yolsuzluk’, ‘haksız mal edinme’, ‘ihaleye fesat karıştırma’ suçlamalarıyla Ataşehir Belediye Başkanı Battal İlgezdi’yi görevden aldı.

 

  • Yemen’de Şii  Husiler, eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’in öldürüldüğünü duyurdu.  Salih, kendisine görevden el çektirerek Mansur Hadi’yi getiren Suudi Arabistan’a karşı, daha önce 10 yıl kadar savaştığı Husilerle ittifak yapıyordu. Söz konusu ittifakın, Suudi Arabistan ile açılan bazı diyalog kanalları ve pazarlıklar nedeniyle çöktüğü belirtiliyor. Yemen’de 2015 Mart ayından beri Suudi Arabistan destekli savaş ve yıkım yaşanıyor.

 

  • 24 Aralık günü iki OHAL KHK’si yayınlandı. Söz konusu KHK’lerde iki madde dikkat çekerken, var olan toplumsal kutuplaşmayı yükseltme ve devrimciler üzerindeki baskıyı artırma amacı taşıdığı şeklinde yorumlandı. Çıkarılan KHK’lerden biriyle tutsaklara “tek tip elbise” dayatması getirilirken diğer KHK  ise devletin 15 Temmuz şaibesi ile mobilize ettiği faşist çeteleri kullanarak iç savaşı kışkırttığı yorumlarına neden oldu. 696 sayılı KHK’de 15 Temmuz’un devamı olarak nitelendirdiği herhangi bir eyleme saldıran para-militer çetelere cezadan muafiyeti öngörüyor.