Bulgar Bir Devrimci Anarşist: Gerdzhikov



Bulgaristan’da anarşizmin kurucularından Mihail Gerdzhikov (1877-1947)
ile ilgili, yoldaşları kısa bir anma metni yayınladı. Federación Anarquista de Rosario tarafından yayınlanan metinde, yoldaşımızı doğumundan 143 yıl sonra hatırlıyoruz denildi. Gerdzhikov, Bulgar anarşizmi için önemli bir isim olmasının yanında Makedonya’daki devrimci ayaklanmanın kahramanlarından biriydi. Yayınlanan metinde “yüzyılın başında anarşizm Bulgaristan ve Makedonya’da toplumsal bir hareket haline geldi. Bu, 1919’da gerçekleştirilen bir kongrede Bulgaristan Anarşist Komünist Federasyonu’nun (FACB) oluşumuna zemin hazırlayacak bir örgütsel sürece giriliyordu. Bu sürecin referanslarından biri de Clandestine’nin kuruluşuna katılan Gerdzhikov oldu.” denildi.

Mihail Gerdzhikov (Михаил Герджиков) 1877’de Filibe’de, Osmanlı İmparatorluğu’nda doğdu. Plovdiv’teki Fransız Koleji’nde okudu ve burada Michel takma adını aldı. 1893’te bir öğrenci olarak devrimci faaliyetlerine Makedon Gizli Devrimci Komite’nin (MSRC) üyesi olarak başladı. Daha sonra İsviçre’de (Lozan ve Cenevre) öğrenimine devam etti, burada devrimci göçmenlerle yakın bağlantılar kurdu ve MSRC’nin bir uzantısı olan Cenevre grubunu kurdu.

Gerdzhikov, anarşist fikirlerin etkisi altındaydı ve Osmanlı İmparatorluğu’ndaki siyasi harekete bir anarşist olarak katıldı. 1899’da Balkanlara döndü ve Manastır’da öğretmen olarak çalıştı. Gerdzhikov, Makedonya İç Devrimci Örgütü üyesi ve Gotse Delchev’in yakın arkadaşı oldu. Temmuz 1903’te Trakya’daki Osmanlı makamlarına karşı bir isyan olan köylü Preobrazhenie Ayaklanması’nın örgütleyicilerindendi. Yaklaşık 2.000 kişilik yoldaşından oluşan birliğiyle “Strandzha komününü” kurdular ve savundular. 1919’da Gerdzhikov tarafından açılan bir kongrede Bulgaristan Anarşist Komünist Federasyonu (FAKB) kuruldu. 1925 yılında Viyana’da IMRO’nun kurucuları arasında da yine o vardı.

Yoldaş Gerdzhikov 1947’de Sofya’da yaşamını yitirdi.