Devletin “Panoptikon Projesi” Yolda : “Bütün Kameralar Saray’a Bağlı Olacak”

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Türkiye’nin bütün lokasyonlarını, bütün kameralarını, asayişini ve trafiğini bağladığınız ve hakikaten buradan da Cumhurbaşkanlığındaki ilgili birime aktarabileceğimiz olağanüstü bir mekanizmayı ortaya koyuyoruz” açıklaması yaptı.

Bütünün tek bir merkezden gözetlendiği Panoptikonları anımsatan, devletin yeni gözetleme projesine göre, “Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi Başkanlığı” adıyla kurulan birimin, “…  ihtiyaç halinde operasyon makamlarına anlık gerekli bilgileri aktarmaya yarayan 7/24 çalışan bir sistem..” olduğu belirtildi.

İngiltereli filozof ve toplum kuramcısı Jeremy Bentham’ın 1785 yılında tasarlamış olduğu hapishane modeli olan ve bütünü (pan-) gözlemlemek (-opticon) kelimelerinin birleşmesiyle oluşan Panoptikon, birkaç katlık tek odalı hücrelerden oluşan bir halka üzerine kuruluydu. Her hücre bu halkanın iç kısmına açıktı ve halkanın dış cephesindeki duvarda birer pencere vardı. Halkanın ortasında ise tutsakların göremeyeceği konumda, gözetleyicilerin kaldığı bir nöbet kulesi bulunuyordu.

Panoptikon’un temelinde yatan ilke, hücrenin içindeki tutsağa saklanacak hiçbir yer bırakmaması, buna karşılık dış cephedeki duvarın penceresinden gelen dış ışığın kuledeki nöbetçilere, onun her hareketinin bir silüetini izleme olanağını sağlamasıydı. Bentham’a göre, gözetlenen her yanlış davranışının ceza getireceğini bilen, ama davranışlarının aslında ne zaman gözetlendiğini bilmeyen tutsağın ise, her an izlendiğini varsayarak buna uygun davranmaktan başka seçeneği yoktu