Yarın başlayacak AB Liderler Zirvesi, ABD’nin yeni başkanı Joe Biden’ı ağırlayacak. Biden’ın video konferans yöntemiyle katılacağı zirve öncesi Beyaz Ev’den yapılan açıklamada, Biden’ın ABD-AB ilişkilerini yeniden canlandırma arzusu nedeniyle AB liderleriyle görüşmek istediği, aynı zamanda “Çin ve Rusya dahil, ortak dış politika çıkarları” hakkında görüş alışverişinde bulunmayı amaçladığı duyuruldu.
Biden’ın daveti kabul etmesinden memnuniyet duyduğunu açıklayan Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ise , Twitter’da yaptığı paylaşımda, “ABD başkanını işbirliğimizin geleceğine dönük görüşlerini paylaşması için toplantımıza davet ettim. Transatlantik ittifakını yeniden inşa etmenin zamanı geldi” ifadelerine yer verdi.
Joe Biden başkan seçildikten sonra, bir önceki başkan Donald Trump döneminde kötüleşen Transatlantik ilişkilerini yeniden güçlendirmek istediğini duyurmuş, geçen ay da ABD’nin Avrupa ile ilişkileri yeniden güçlendirmek istediğini beyan ederek, “Transatlantik ittifakı geri döndü” demişti.
ABD, AB devletleriyle ilişkilerini geliştirerek, Rusya ve Çin gibi ülkelere karşı müttefiklik ilişkisini güçlendirmeyi hedefliyor. ABD ve AB, bu paralelde, Uygur’lara yönelik insan hakları ihlalleri nedeniyle Çin’e yaptırım kararı almıştı.
Transatlantik ilişkilerin güçlendirilmesi çerçevesinde Washington-Brüksel hattında bu gelişmeler yaşanırken Ankara, ABD-AB cenahında “kaşların kalkmasına” neden olacak bir konuğu ağırlamaya hazırlanıyor. Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, AKP’li mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun daveti üzerine üç günlük bir ziyaret gerçekleştirecek. Vang Yi’nin söz konusu ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi planlanıyor.
Öte yandan, AB Liderler Zirvesi öncesi, Brüksel’e yönelik TC karşıtı uyarı ve mesajlar gelmeye devam ediyor. Zirve’de Ankara’ya yönelik yaptırım başta olmak üzere bir dizi önlem alınmasına dikkat çekilen açıklamalardan ilki İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) geldi. HRW’nin bugün yayımladığı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı, “Kadınları, Kürtleri, LGBTİ+ bireyleri ve demokratik güvenceleri hedef almakla” suçladığı açıklamada, yarın başlayacak AB Zirvesi’nde Avrupa liderlerinin Ankara ile ilişkileri gözden geçireceği hatırlatıldı.
Ankara’yı insan haklarını koruyan mekanizmaları ve demokratik normları, “eşi benzeri görüşmemiş bir ölçekte alaşağı etmekle” eleştiren HRW, Erdoğan’ın “insan haklarına ve demokrasiye saldırdığını”, AB’nin de bu yaşananlar karşısında sessiz kalmaması gerektiğini vurguladı.
Göçmenlere yardım kuruluşu Pro Asyl de, zirve öncesi AB hükümet ve devlet başkanlarına TC ile yeni bir mülteci anlaşması yapmaması çağrısında bulundu. Pro Asyl yöneticisi Günter Burkhardt, Türkiye’deki göçmenler için ne koruma ne de gelecek persfektifi olduğunu belirtti. Yarın başlayacak zirvede, 2016’da imzalanan göçmen anlaşmasının güncellenmesi de var. Ankara, müzakereler çerçevesinde göçmenler için AB’den daha fazla maddi yardım talep ediyor.